Er sveitarfélagið að brjóta lög?

Ef lög 40/1991 eru lesin þá er ekki hægt að sjá annað en að þau eigi rétt á fjárhagsaðstoð frá sveitarfélaginu. Markmið lagana eru mjög skýr:

I. kafli. Markmið laganna.
1. gr. Markmið félagsþjónustu á vegum sveitarfélaga er að tryggja fjárhagslegt og félagslegt öryggi og stuðla að velferð íbúa á grundvelli samhjálpar. Skal það gert með því 
   a. að bæta lífskjör þeirra sem standa höllum fæti,
   b. að tryggja þroskavænleg uppeldisskilyrði barna og ungmenna,
   c. að veita aðstoð til þess að íbúar geti búið sem lengst í heimahúsum, stundað atvinnu og lifað sem eðlilegustu lífi,
   d. að grípa til aðgerða til að koma í veg fyrir félagsleg vandamál.

 Svo í 4. kafla verður þetta mjög skýrt:

IV. kafli. Almenn ákvæði um rétt til félagsþjónustu á vegum sveitarfélaga.
12. gr. Sveitarfélag skal sjá um að veita íbúum þjónustu og aðstoð samkvæmt lögum þessum og jafnframt tryggja að þeir geti séð fyrir sér og sínum.
Aðstoð og þjónusta skal jöfnum höndum vera til þess fallin að bæta úr vanda og koma í veg fyrir að einstaklingar og fjölskyldur komist í þá aðstöðu að geta ekki ráðið fram úr málum sínum sjálf. 

 

Nú stefnir í að þau verði borin út og hafi ekki í nein hús að vernda. Mér finnst nokkuð ljóst að þau séu í þeirri aðstöðu að geta ekki ráðið fram úr málum sínum sjálf. Sveitafélaginu ber lagaleg skylda til að aðtoða þau. 

Brot sveitarfélagsins verða alvarlegri þar sem það eru börn á heimilinu. Málefni barna og ungmenna eru tíunduð sérstaklega í lögunum. Það að bera barnstórafjölskyldu út getur vart varið í anda laganna.

VIII. kafli. Málefni barna og ungmenna.
[30. gr.]¹⁾ Félagsmálanefnd er skylt, í samvinnu við foreldra, forráðamenn og aðra þá aðila sem hafa með höndum uppeldi, fræðslu og heilsugæslu barna og ungmenna, að gæta velferðar og hagsmuna þeirra í hvívetna.

Félagsmálanefnd skal sjá til þess að börn fái notið hollra og þroskavænlegra uppvaxtarskilyrða, t.d. leikskóla og tómstundaiðju. Einnig skal félagsmálanefnd gæta þess að aðbúnaði barna sé ekki áfátt og ekki séu þær aðstæður í umhverfi barna sem þeim stafar hætta af. 

 Þá er líka kafli um húsnæðismál:

 XII. kafli. Húsnæðismál.

[45. gr.]¹⁾ Sveitarstjórnir skulu, eftir því sem kostur er og þörf er á, tryggja framboð af leiguhúsnæði, félagslegu kaupleiguhúsnæði og/eða félagslegum eignaríbúðum handa þeim fjölskyldum og einstaklingum sem ekki eru á annan hátt færir um að sjá sér fyrir húsnæði sökum lágra launa, þungrar framfærslubyrðar eða annarra félagslegra aðstæðna.
   ¹⁾L. 34/1997, 9. gr. 
[46. gr.]¹⁾ Félagsmálanefndir skulu sjá til þess að veita þeim fjölskyldum og einstaklingum, sem ekki eru færir um það sjálfir, úrlausn í húsnæðismálum til að leysa úr bráðum vanda á meðan unnið er að varanlegri lausn.

 

Það liggur beinast við að aðstoða þau að halda því húsnæði sem þau búa í. Að öðrum kosti er sveitafélaginu skylt að útvega þeim húsnæði. Það er ekki í boði að brjóta upp fjölskylduna samkvæmt lögunum. 

Að lokum er bæjarfélaginu skylt að upplýsa þau um þau úrræði sem eru í boði. En ef þau neita þeim um aðstoð þá eiga þau rétt á að skjóta málinu til úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála.

XVII. kafli. Málskot.
[63. gr.]¹⁾ Málsaðili getur skotið ákvörðun félagsmálanefndar til [úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála],²⁾ sbr. [64. gr.]³⁾ Skal það gert innan [þriggja mánaða]⁴⁾ frá því viðkomanda barst vitneskja um ákvörðun.
Málskot til nefndarinnar frestar ekki framkvæmd hinnar kærðu ákvörðunar nema nefndin ákveði annað.
   ¹⁾L. 34/1997, 13. gr. ²⁾L. 66/2010, 23. gr. ³⁾L. 34/1997, 15. gr. ⁴⁾L. 152/2010, 46. gr. 
[64. gr.]¹⁾ [Úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála]²⁾ fjallar um eftirtalin atriði: 
   1. Málsmeðferð, sbr. XVI. kafla.
   2. Rétt til aðstoðar, sbr. IV. kafla.
   3. Hvort samþykkt þjónusta og upphæð fjárhagsaðstoðar er í samræmi við reglur viðkomandi sveitarstjórnar.

   [4. Greiðslu fjárhagsaðstoðar aftur í tímann, sbr. 3. mgr. 21. gr.]³⁾ 

Og í 64. gr. 4. lið kemur í ljós að þau ættu hugsanlega rétt á fjarhagsaðstoð aftur í tímann.

Lögbrot sveitarfélagsins gætu leitt til skaðabótaskyldu ef þau hefðu getað haldið húsnæðinu með réttmætri aðstoð og forðað þeim frá þeirri aðstoð sem þau eru í núna. 

Vonandi leysist mál þeirra sem fyrst á farsælan hátt. 

Athugasemdir

[Ufsi (IP-tala skráð) 13.9.2014 kl. 13:26]

Gallinn við lög sem setja fram ótakmarkaðar og óframkvæmanlegar hvaðir er að þau verða ætíð gagnslaus. Það er eins og að ætla að stjórna veðurfari með lagasetningu eða setja í lög að allir eldri en 18 skuli kaupa nýjan Range Rover annað hvert ár.

Það er ekki möguleiki að sveitarfélög geti staðið undir þeim kröfum/óskum sem löggjafinn hefur sett. Lagagreinarnar verða því ekkert annað en óskalisti, skrautplagg sem setur engar hvaðir á sveitarfélög en hvetur þau til að sýna viðleitni. Greinarbútar sem lýsa markmiðum en ekki lögbundnum skyldum. Enda segir að sveitarstjórnir skuli sjálfar ákveða þjónustuframboð og upphæðir fjárhagsaðstoðar.