Er sveitarfélagið að brjóta lög?

Ef lög 40/1991 eru lesin þá er ekki hægt að sjá annað en að þau eigi rétt á fjárhagsaðstoð frá sveitarfélaginu. Markmið lagana eru mjög skýr:

I. kafli. Markmið laganna.
1. gr. Markmið félagsþjónustu á vegum sveitarfélaga er að tryggja fjárhagslegt og félagslegt öryggi og stuðla að velferð íbúa á grundvelli samhjálpar. Skal það gert með því 
   a. að bæta lífskjör þeirra sem standa höllum fæti,
   b. að tryggja þroskavænleg uppeldisskilyrði barna og ungmenna,
   c. að veita aðstoð til þess að íbúar geti búið sem lengst í heimahúsum, stundað atvinnu og lifað sem eðlilegustu lífi,
   d. að grípa til aðgerða til að koma í veg fyrir félagsleg vandamál.

 Svo í 4. kafla verður þetta mjög skýrt:

IV. kafli. Almenn ákvæði um rétt til félagsþjónustu á vegum sveitarfélaga.
12. gr. Sveitarfélag skal sjá um að veita íbúum þjónustu og aðstoð samkvæmt lögum þessum og jafnframt tryggja að þeir geti séð fyrir sér og sínum.
Aðstoð og þjónusta skal jöfnum höndum vera til þess fallin að bæta úr vanda og koma í veg fyrir að einstaklingar og fjölskyldur komist í þá aðstöðu að geta ekki ráðið fram úr málum sínum sjálf. 

 

Nú stefnir í að þau verði borin út og hafi ekki í nein hús að vernda. Mér finnst nokkuð ljóst að þau séu í þeirri aðstöðu að geta ekki ráðið fram úr málum sínum sjálf. Sveitafélaginu ber lagaleg skylda til að aðtoða þau. 

Brot sveitarfélagsins verða alvarlegri þar sem það eru börn á heimilinu. Málefni barna og ungmenna eru tíunduð sérstaklega í lögunum. Það að bera barnstórafjölskyldu út getur vart varið í anda laganna.

VIII. kafli. Málefni barna og ungmenna.
[30. gr.]¹⁾ Félagsmálanefnd er skylt, í samvinnu við foreldra, forráðamenn og aðra þá aðila sem hafa með höndum uppeldi, fræðslu og heilsugæslu barna og ungmenna, að gæta velferðar og hagsmuna þeirra í hvívetna.

Félagsmálanefnd skal sjá til þess að börn fái notið hollra og þroskavænlegra uppvaxtarskilyrða, t.d. leikskóla og tómstundaiðju. Einnig skal félagsmálanefnd gæta þess að aðbúnaði barna sé ekki áfátt og ekki séu þær aðstæður í umhverfi barna sem þeim stafar hætta af. 

 Þá er líka kafli um húsnæðismál:

 XII. kafli. Húsnæðismál.

[45. gr.]¹⁾ Sveitarstjórnir skulu, eftir því sem kostur er og þörf er á, tryggja framboð af leiguhúsnæði, félagslegu kaupleiguhúsnæði og/eða félagslegum eignaríbúðum handa þeim fjölskyldum og einstaklingum sem ekki eru á annan hátt færir um að sjá sér fyrir húsnæði sökum lágra launa, þungrar framfærslubyrðar eða annarra félagslegra aðstæðna.
   ¹⁾L. 34/1997, 9. gr. 
[46. gr.]¹⁾ Félagsmálanefndir skulu sjá til þess að veita þeim fjölskyldum og einstaklingum, sem ekki eru færir um það sjálfir, úrlausn í húsnæðismálum til að leysa úr bráðum vanda á meðan unnið er að varanlegri lausn.

 

Það liggur beinast við að aðstoða þau að halda því húsnæði sem þau búa í. Að öðrum kosti er sveitafélaginu skylt að útvega þeim húsnæði. Það er ekki í boði að brjóta upp fjölskylduna samkvæmt lögunum. 

Að lokum er bæjarfélaginu skylt að upplýsa þau um þau úrræði sem eru í boði. En ef þau neita þeim um aðstoð þá eiga þau rétt á að skjóta málinu til úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála.

XVII. kafli. Málskot.
[63. gr.]¹⁾ Málsaðili getur skotið ákvörðun félagsmálanefndar til [úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála],²⁾ sbr. [64. gr.]³⁾ Skal það gert innan [þriggja mánaða]⁴⁾ frá því viðkomanda barst vitneskja um ákvörðun.
Málskot til nefndarinnar frestar ekki framkvæmd hinnar kærðu ákvörðunar nema nefndin ákveði annað.
   ¹⁾L. 34/1997, 13. gr. ²⁾L. 66/2010, 23. gr. ³⁾L. 34/1997, 15. gr. ⁴⁾L. 152/2010, 46. gr. 
[64. gr.]¹⁾ [Úrskurðarnefnd félagsþjónustu og húsnæðismála]²⁾ fjallar um eftirtalin atriði: 
   1. Málsmeðferð, sbr. XVI. kafla.
   2. Rétt til aðstoðar, sbr. IV. kafla.
   3. Hvort samþykkt þjónusta og upphæð fjárhagsaðstoðar er í samræmi við reglur viðkomandi sveitarstjórnar.

   [4. Greiðslu fjárhagsaðstoðar aftur í tímann, sbr. 3. mgr. 21. gr.]³⁾ 

Og í 64. gr. 4. lið kemur í ljós að þau ættu hugsanlega rétt á fjarhagsaðstoð aftur í tímann.

Lögbrot sveitarfélagsins gætu leitt til skaðabótaskyldu ef þau hefðu getað haldið húsnæðinu með réttmætri aðstoð og forðað þeim frá þeirri aðstoð sem þau eru í núna. 

Vonandi leysist mál þeirra sem fyrst á farsælan hátt. 

Takið eftir því að

Dögun er með vel útfærða hugmynd í sjávarútvegmálum og mun með því efla landsbyggðina. Verðmyndun aflans verður á Íslandi en ekki fluttur úr landi. Þarna koma inn alvöru peningar sem hægt er að nota.

Dögun ætlar að láta bankana greiða fyrir tjónið sem þeir ollu með hruninu. Þannig næst sátt í þjóðfélaginu og þannig endurreisum við heimilin. Sáttin næst ekki með lækkuðum höfuðstól lána. Það skiptir máli hvernig það er gert.

Dögun mun tryggja nýja stjórnarskrá.

Dögun tekur ekki við framlögum frá fyrirtækjum og hefur þannig tekið tillit til rannsóknarskýrslu Alþingis sem sagði fyrirtæki hafa of mikil ítök í stjórnmálum.

xT

„Ábyrgðarlaust tal“

Allir hræddir við nýja kerfið

Yfir 2000 einstaklingar hafa nú undirritað áskorun um að þessar breytingar verði feldar úr gildi.

Hér er Undirskriftarlistinn

Dæmi um athugasemdir sem fólk er að skrifa með söfnuninni

"Er sjálf með sykursýki 1, Greyndist fyrir 2 árum síðan, alveg að verða tvítug og hef engan vegin efn á að vera að borga tugi þúsunda fyrir lífsnauðsynleg lyf"

Svona gera menn ekki.

Reglugerðin var birt 9. apríl og enginn kynning farið fram fyrr enn innan við mánuður er í að breytingarnar taka gildi. Vegna þessa hefur verið kvartað til umb. Alþingis sem er að skoða málið. 

Mikið að gera í apótekum

Ráðuneyti í nauðvörn

Í þessari frétt er ráðuneytið komið í nauðvörn. Breytingar á lyfjagreiðsluþátttökukerfinu er að fá gagnrýni úr öllum áttum og það er ekkert sem þau geta gert til að bregðast við nema að verja stórgallað kerfið. 

Hér er Undirskriftarlistinn sem ráðuneytið er að gagnrýna.

Inn á síðu undirskriftarlistans eru fréttapistlar þar sem má finna svar við gagnrýni ráðuneytsins.

Sem dæmi má nefna um galla:

- Beytingin er að koma í bakið á hundruðum ef ekki þúsundum sjúkklinga

- Reglugerð fyrir breytinguna kom út 9. apríl og þá hófst kynning fyrst að einhverju marki.

- Fólk fær ekki neinn tíma til að bregðast við vegna stutts fyrirvara

- Ráðuneytið heldur því fram að lagabreyting og drög að reglugerð teljist sem kynning á kerfinu.

- Ráðuneytið gleymdi að skoða hvaða áhrif breytingin hefur á fjölskyldur - skoðaði bara einstaklinga

- Ráðuneytið áttar sig ekki á að dæmin sem það hefur verið að skoða til að meta kostnaðarbreytingar hjá fólki eru stórgallaðar.

- Ráðuneytið segist vera að vinna í greiðsludreyfingarkerfi en það verði ekki tilbúið áður en kerfið tekur gildi.

Látum þetta gott heita í bili en það væri hægt að halda lengi áfram. 

Rangar staðhæfingar í undirskriftalista segir ráðuneyti

Velferðarráðuneyti svarað

 

Í fréttatilkynningu sem birtist 19.4 á vef Velferðarráðuneytis http://www.velferdarraduneyti.is/frettir-vel/nr/33836 er fullyrt að það séu "Rangar staðhæfingar í undirskrifalista gegn nýju lyfjagreiðsluþátttökukerfi" og undirskriftarlistinn sé marklaus.

 

Hér er tengill á undirskriftarlistann sem ráðuneytið gagnrýnir í frétt sinni:https://www.change.org/petitions/gu%C3%B0bjartur-hannesson-velfer%C3%B0arr%C3%A1%C3%B0herra-h%C3%A6ttu-vi%C3%B0-fyrirhuga%C3%B0ar-breytingar-%C3%A1-l%C3%B6gum-um-grei%C3%B0slu%C3%BE%C3%A1ttt%C3%B6ku-lyfja

 

Þar segir að Velferðarráðuneytið

 "bendir jafnframt á að áskorunin er marklaus þar sem ráðherrar hafa ekki vald til að fella úr gildi lög frá Alþingi."

 

Ég vissi frá upphafi að ráðherra hefði ekki þetta vald hins vegar var hugsanlegt að hann hefði vald til að fresta breytingunum. Það verður að beina þessum undirskriftarlista að þeim sem ber ábyrgð á framkvæmdinni og tiltaka hvert markmiðið er með undirskriftarlistanum. Ráðherra er ábyrgur og markmiðið er hætt verði við þessar breytingar. Þegar það spurðist út í byrjun apríl hvernig nýju fyrirkomulagi yrði háttað var búið að slíta þingi og engin leið að fá lagabreytingu fyrr en eftir kosningar. Fráfarandi stjórn og ráðuneyti hefur stillt tímasetningum á þessum breytingum þannig upp að nánast ómögulegt er að bregðast við þeim. 

 

 

 

Velferðarráðuneytið segir:

"Í fyrsta lagi" - "Það er rangt að 30.000 einstaklingar fái öll sín lyf niðurgreidd að fullu."

 

Hér er alveg skautað yfir hve margir einstaklingar þetta eru þá í raun og einungis er sagt að talan sé röng. Því hlýtur að vera eðlilega krafa á ráðuneytið að birta tölur yfir þá sem fá:

• a.m.k eitt lyf niðurgreitt að fullu
• öll lyf niðurgreidd að fullu
• einhver lyf niðurgreidd

Velferðarráðuneytið segir að allir mun taka einhvern þátt í lyfjakostnaði en talar ekkert um að stór hópur fer frá því að greiða ekkert upp í að greiða 50-70.000 þús kr á hvern einstakling í fjölskyldunni, börn undir 18 telja þó saman sem einn einstaklingur (reyndar er það breyting sem var sett fram á síðustu metrunum). Ráðuneytið hefur væntanlega ekki áttað sig á því þar sem það hefur aldrei gert ráð fyrir að fólk hafi verið að fá fullan afslátt á sínum hlut frá apótekum. Það stækkar þann hóp sem hefur verið "niðurgreiddur að fullu" þó svo að það hafi ekki verið frá SÍ. Þessi hópur mun ekki lengur frá afslátt frá apótekum þar sem SÍ mun krefjast að fá hlut í afslætti sjúklinga í nýja kerfinu.


"Í öðru lagi" - "Nýja greiðsluþátttökukerfinu er einmitt sérstaklega ætlað að verja fólk í framantöldum hópum [fatlaðir, langveikir, öryrkjar og aldraðir] fyrir háum lyfjakostnaði, því þar er einmitt að finna flesta þeirra sem í núgildandi kerfi bera hvað mestan kostnað vegna lyfja."Ég sendi fyrir nokkrum dögum útskrift til ráðuneytisins og ráðherra af athugasemdum sem fólk hefur skrifað með undirskriftalistanum. Þar er augljóst að þessu kerfi tekst með engu móti að vernda þennan hóp heldur velta vandanum yfir á aðra innan hópsins sem áttu sér einskis ills von.


"Í þriðja lagi er fullyrt að óvíst sé hvaða lyf muni verða með greiðsluþátttöku sjúkratrygginga í nýju kerfi."

Það hefur verið mjög erfitt að fá upplýsingar um kerfið sérstaklega í byrjun apríl. Heimasíðan www.sjukra.ishefur tekið breytingum nánast daglega þar sem upplýsingum er bætt við. Væntanlega er þeim bætt inn eftir því sem fólk hefur samband og kvartar yfir því að það skorti á ítarlegri upplýsingar  hvernig þessu verður háttað í nýju kerfi. Ég hef sjálfur fengið misvísandi og röng svör frá SÍ  í mínum fyrirspurnum og eitt sinn sagt við mig að búið væri að senda tölvupóst á alla starfsmenn til að samræma svör eftir athugasemd frá mér. Fyrst þegar ég spurði um svo kölluð núll-merkt lyf þá vissi við komandi starfsmaður ekkert um þann kostnað sem ég mætti búast við. Núna nýlega má finna upplýsingar að hægt sé að fá núll-merkt lyf felld inn í kerfið ef viðkomandi hefur lyfjaskírteini. Aðrir á núll-merktum lyfjum þurfi að greiða þau að fullu. Þessar upplýsingar voru nýverið birtar á vef SÍ. Mér skilst að þar með hætti SÍ að greiða niður ADHD lyf fyrir marga fullorðna.


"Í fjórða lagi segir í áskoruninni: Fólk fær engan tíma til að undirbúa sig með því að spara milli mánaða. Þetta skellur á nær fyrirvaralaust."

Í lögum um greiðsluþátttöku kerfið kemur ekkert fram um hvernig þrepin eru né heldur hvaða lyf munu falla inn í greiðsluþátttöku, hvaða lyf munu ekki falla inn í greiðsluþátttöku og hvaða lyf mun áfram vera að fullu niðurgreidd og fyrir hverja. Reglugerðin hefur tekið miklum breytinum og ekkert hægt að stóla á endanlega útgáfu hennar fyrr en að hún er formlega gefin út. Hún kom út 9. apríl 2013. Það er nú allur fyrrivarinn.Þegar ég hafði samband við SÍ í byrjun apríl og óskaði eftir að fá reglugerðina senda fékk ég þau svör að hún væri ekki komin út og leitaði ég því ekki frekar eftir henni.Lagasetning eða drög af reglugerð getur ekki talist kynning á breytingum.


Að lokum vil ég benda þeim sem lesa þetta að taka eftir því hvað vantar í gagnrýnina frá Velferðarráðuneytinu :

• Þar er ekkert minnst á þá sem sjá ekki fram á að eiga fyrir fyrsta þrepinu í kerfinu.
• Það hefur ekkert verið skoðað hvaða áhrif þetta hefur á heimili sem eru með marga í einstaklinga sem nota lyf að staðaldri.
• Það hefur ekkert verið tekið tillit til þess að sumum sjúkdómum fylgir allskonar kostnaður fyrir utan lyf.
• Þar er ekkert rætt um hvenig SÍ rænir afslætti fólksins og þann auka kostnað sem færist yfir á sjúklinga við þann gjörning.

Baráttukveðjur

Sigurður Jónas Eggertsson